Opis
Tom Świadomość językowa w komunikowaniu jest kontynuacją cyklu poświęconego zagadnieniom związanym z komunikacją (językową), realizowanego przez Zakład Komunikacji Językowej Uniwersytetu Zielonogórskiego. W pierwszej prezentowanej przez nas publikacji zbiorowej Norma a komunikacja, która ukazała się trzy lata temu, podjęliśmy próbę wielowątkowej charakterystyki współczesnej normy komunikacyjnej. W tym tomie, którego autorzy są przedstawicielami różnych ośrodków naukowych, tradycji i postaw badawczych, zmierzyliśmy się z kolejnym ważnym pojęciem i problemem współczesnej komunikacji.
Refleksja nad świadomością językową ma w językoznawstwie długą tradycję. Pojęcie to nie jest jednak monolitem – wręcz przeciwnie: wraz z ewolucją myślenia o języku i samym językoznawstwie jako dyscyplinie, której przedmiotem jest język, ale która pozostaje w ścisłych związkach z innymi dyscyplinami, zmienia się optyka postrzegania świadomości językowej. Pisze o tym w otwierającym nasz tom tekście Krzysztof Maćkowiak, autor książki U źródeł polskiej świadomości językowej (X-XV wiek), która – jak się przekona uważny Czytelnik – okazała się ważną inspiracją dla wielu uczestników prezentowanej publikacji zbiorowej.
Świadomość językowa tradycyjnie rozpatrywana jest w ujęciu preskryptywnym, w ścisłej zależności od pojęcia normy językowej (wręcz jako świadomość normy, czyli tego, co w języku wolno, a co jest zabronione; co poprawne, a co niepoprawne) i w kręgu zagadnień związanych z działalnością kulturalnojęzykową. Trzeba jednak zaznaczyć, że choć ujęcie to znajduje w niniejszym tomie reprezentację, na przykład w artykule o rodzajach świadomości językowej, o stanie i potrzebach współczesnego poradnictwa językowego, o etykiecie językowej w korespondencji między wykładowcą a studentem czy w normatywnej ocenie wypowiedzi komentatorów sportowych itd., to zwykle nie jest ono wyłączne.
