Opis
Książka ta, o czym już wspominałem, dotyczy programu metodologicznego Feyerabenda. Odróżnianie dwóch podstawowych okresów jego twórczości: umiarkowanego (wczesnego) i anarchistycznego, odnaleźć można w znakomitej większości opracowań. Powszechnie uznaje się też, że filozof z Berkeley w umiarkowanym okresie swojej twórczości głosił epistemologiczny realizm. Filozof ten zresztą w taki sposób przedstawiał swoją filozofię. Trzeba zatem mieć powody, aby tę interpretację podważyć. Kilkakrotnie też dawał do zrozumienia, że zamierza stworzyć pozytywną metodologię nauk empirycznych, jednak swoich poglądów nigdzie systematycznie nie przedstawił. Szeroko znane są związki amerykańskiego filozofa z krytycznym racjonalizmem. Związków tych filozof raz się wypierał, a kiedy indziej przyznawał się do nich.
Przekonany jestem i próbuję to uzasadnić w niniejszej pracy, że realizm epistemologiczny, próba zbudowania pozytywnego programu metodologicznego i popperyzm – to trzy charakterystyczne elementy umiarkowanego okresu jego twórczości. Ponieważ Feyerabend nigdzie nie przedstawił swoich poglądów w sposób systematyczny, własne analizy przedstawiam w kontekście dwu diametralnie odmiennych ujęć jego filozofii: Kazimierza Jodkowskiego – który nadał właśnie taką interpretację okresowi umiarkowanemu, i Erica Oberheima – który takie podejście do filozofii Feyerabenda krytykuje. Podstawę moich analiz stanowią również ujęcia Johna Prestona i Imrego Lakatosa oraz refleksje samego Feyerabenda, na które składają się jego autobiograficzne uwagi, komentarze do wcześniejszych pism oraz elementy korespondencji.
Wybór ten nie jest przypadkowy. Wskazane ujęcia stanowią bowiem punkt wyjścia dla przedstawienia innych poglądów na filozofię Feyerabenda. Lakatos już w roku 1970 oddzielał obydwa okresy jego twórczości. Rozróżnienie to – bardzo ogólne i powstałe zapewne pod wpływem wypowiedzi amerykańskiego filozofa z Consolations for the Specialist, w której swój popperyzm określił on jako Feyerabend – było skutkiem tego, że sam namawiał Feyerabenda, aby ten ostatni spisał swoje anarchistyczne poglądy.
