Opis
Jak zauważył Piotr Kowalski, nasza bezradność wobec teraźniejszości – „wielobarwnej”, „wielokształtnej” oraz pozbawionej „jasnych zasad porządkujących” – „wzmaga potrzebę poszukiwania korzeni, odwoływania się do mitów, które rozstrzygałyby o sensie wszystkich fragmentów świata i o znaczeniu każdej chwili ludzkiego żywota” […]. W ten sposób rodzi się nieustanne zapotrzebowanie na kulturę, która dostarczałaby „niezbędnych instrumentów pozwalających świat porządkować, wydzielać i nazywać” […]. Dla jednych będzie nią kultura magiczna […], dla innych – odwoływanie się do duchowości Wschodniej i/lub Zachodniej […], a dla jeszcze innych – najbardziej nas interesujące – teksty literackie i obecne w nich takie zjawiska, jak nowa mitologia, realizm magiczny, literatura religijna, speculative fiction, czy szeroko pojmowana fantasy […].
Według dość powszechnie przyjętych poglądów w dziejach literatury przeszłość należy do najdawniejszych tematów bądź motywów, natomiast współcześnie – do najpopularniejszych […], a w przypadku fantasy możemy wręcz mówić o jej uzależnieniu od historii, bowiem przywoływanie tego, co było kiedyś, ma ułatwić jej czytelnikom odnalezienie rozwiązań dla tego, co dzieje się dziś […].
Poszukując zrozumienia otaczającego nas świata oraz własnej tożsamości, często zaczynamy powielać w sposób mniej lub bardziej świadomy obecne w kulturze mityczne wzorce. Stąd rodzi się pytanie o pewność Wzorca wyłaniającego się z tekstów tradycji, historii oraz rozproszonych mitologemów.
[…] Czytelnik zebranych tutaj studiów dostrzeże ich niejednorodność, to znaczy zauważy, że zgromadzono tu rozprawy o ambicjach syntetyzujących i teoretycznych wraz z pracami analitycznymi poświęconymi pewnym tylko zagadnieniom szczegółowym. Zróżnicowane jest także spektrum metod wymuszone przez złożoność i wieloaspektowość analizowanych zjawisk i związane z tym konotacje badawcze. Tej niejednorodności nie tyle nie dało się uniknąć, ile uznaliśmy ją za w pełni uzasadnioną, tym bardziej że artykuły, które pogrupowaliśmy w cztery działy tematyczne, mówią w istocie o tej samej sprawie – człowieku w zwierciadle przeszłości.
