Opis
W ciągu ostatniej dekady ukazały się dwie monografie Politei Platona, odczytujące ją pod kątem perswazyjnej skuteczności Platońskiej filozofii politycznej: James L. Kastely, The Rhetoric of Plato’s Republic. Democracy and the Philosophical Problem of Persuasion, The University of Chicago Press, Chicago‑London 2015, ss. 260 oraz Jacob Howland, Glaucon’s Fate. History, Myth, and Character in Plato’s Republic, Paul Dry Books, Philadelphia
2018, ss. 295. Obie stanowią ciągły komentarz do dialogu, zgodny z układem 10 ksiąg, oddającym procesualność i nieliniowość politycznego myślenia Platona. Obie też odrzucają antytezę filozofia‑literatura, eksponując i rozwijając bogate dramaturgiczne
wątki traktowane jako narzędzie literackie, za pomocą którego Platon nie tyle przedstawia explicite pewną doktrynę, co stara się nadać jej taką retoryczną moc, która
zmieniając sposób myślenia i patrzenia czytelnika, wyprowadzi go poza literalny, dwuwymiarowo płaski sens dialogu (Kto i co mówi?) i pomoże mu ujrzeć jego trzeci wymiar ‒ głębię (Dlaczego i po co to mówi?). Wspólna jest również wizja Politei jako eposu prowokującego i konkurencyjnego wobec epopei Homera, wyznaczającej kanon kulturowy i moralny dla współczesnych Platona. W tej intencji jest ona zbudowana na takiej strukturze narracyjnej, która stopniowo angażuje postaci dialogu w pewną sytuację
dramatyczną, gdzie sens tego, co się mówi, wymaga dopełnienia okolicznościami (kiedy i jak) oraz skutkiem perswazyjnym tej mowy. Wreszcie, obie monografie wpisują się w silny i szeroki nurt współczesnej wykładni Politei, traktującej ten dialog jako wyraz politycznego i osobistego zaangażowania Platona na rzecz poprawy sytuacji, w której i z powodu której został napisany ‒ jest to żywioł demokracji ateńskiej, restytuowanej po krwawej wojnie domowej między demokratami a oligarchami reprezentowanymi przez Trzydziestu w latach 404/403, ze wszystkimi jej zaletami i wadami.
[frg. tekstu]
