Opis
Dla zrozumienia tego, czym jest pamięć, za istotne należy uznać zarówno samo jej pojęcie
(jako zdolności do rejestrowania, selekcjonowania, przechowywania, odtwarzania
i reinterpretacji doznań zmysłowych, skojarzeń oraz informacji), jak i dostrzeżenie form udziału człowieka w jej konstruowaniu (czyli tworzenia treści pamięciowych na poziomie uświadomionym oraz nieuświadomionym), a także odkrycie jej relacji z fikcją z jednej strony oraz prawdą – z drugiej. Wszystkie wspomniane elementy są bowiem w stanie unaocznić szczególną rolę procesów zapamiętywania, pamiętania i zapominania w aktach współtworzenia ludzkiej samoświadomości, budowania poczucia związków z konkretnymi zbiorowościami oraz konstruowania tożsamości w różnych jej przejawach, w tym w aspekcie politycznym i narodowym. Pamięć ważna jest zatem tak samo dla jednostki, określając, kim ona w rzeczywistości jest, jakie są jej korzenie, tradycje czy związki kulturowe, jak również dla zbiorowości, przesądzając o jej przetrwaniu, podejmowanych działaniach oraz artykułowanych potrzebach i aspiracjach. Odgrywając role społeczne i jednocześnie charakteryzując się wysoką podatnością na kształtowanie, ma ponadto ogromny potencjał dla wykorzystania politycznego. Dzieje się tak, gdyż jest strukturą narracyjną, a narracje stanowią nie tylko jej wyraz (jako że pamięć konstruują zarówno osobiste przeżycia człowieka, selekcjonowane oraz modyfikowane przez jego doświadczenia, przekonania, zdobytą wiedzę i przeżywane emocje), ale i budulec (z racji tego, iż tworzą ją też opowieści o przeszłości docierające do jednostek z zewnątrz i będące wyrazem ekspresji ich autorów, wynikając z ich wiedzy, intelektu, intuicji, poziomu empatii, uczuć oraz światopoglądu).
[frg. wstępu]
