Opis
U progu wejścia Kościoła rzymskokatolickiego w nowe tysiąclecie Józef Tischner poczynił następującą refleksję: „Z pewnością nie wszystko, co w Kościele było i jest, wymaga »konserwacji«. Gdzie jednak biegnie granica? Tego nie da się rozstrzygnąć w sposób abstrakcyjny. W jakiejś mierze rozstrzyga to samo życie”. Z perspektywy dwóch ostatnich wieków o słuszności postawionej przez autora tezy świadczyć może nie tylko posoborowe zerwanie z wizerunkiem Kościoła katolickiego jako odgrodzonej od świata instytucji, lecz przede wszystkim konfrontacja z bolesną
prawdą godzącą w budowany od stuleci autorytet. Wiek XXI stawia Kościół rzymskokatolicki w całkiem nowej roli, która nie ogranicza się jedynie do zajęcia stanowiska wobec poważnych problemów natury społecznej, lecz także do bycia ich bezpośrednim sprawcą.
Podejmując rozważania nad relacjami polityki i religii, warto zauważyć, że w świetle katolickiej nauki społecznej polityka należy do obszaru życia świeckiego.
Uznanie tej zasady, jak i jej praktykowanie nie zawsze przychodziło Kościołowi łatwo, czego najlepszym dowodem jest toczący się przez wieki spór o granicę między
władzą świecką i religijną. Dochodziło do niego, gdyż oba ośrodki władzy rościły
sobie prawa do kierowania życiem tych samych osób. Sfery konfliktu między religią a polityką dostrzegalne były przez lata na płaszczyźnie starć rozumowego podejścia polityki z nieracjonalnym światopoglądem religii. Próbę pogodzenia obu tych sfer podejmowało w nauce wielu badaczy. Niektórzy z nich, tacy jak Max Weber czy Emil Durkheim, dostrzegali, że racjonalizm może służyć religii, dzięki czemu ta, będąc włączona w działania, kreuje nowe praktyki społeczne. Podobne
stanowisko prezentuje współcześnie również wielu badaczy nauk o polityce, postulując, aby uznać politologię religii za „za rzeczywistą i formalnie określoną subdyscyplinę politologii, na tych samych prawach jak została ona uznana za subdyscyplinę religioznawstwa”.
[frg. wstepu]
