Opis
Teren dzisiejszego województwa lubuskiego składa się z różnych krain historycznych
na pograniczu Dolnego Śląska, Dolnych Łużyc, Wielkopolski i Pomorza Szczecińskiego oraz liczy 12 powiatów. Zaczynając od północnego zachodu, są to: powiat gorzowski, strzelecko-drezdeński, słubicki, sulęciński, międzyrzecki,
świebodziński, krośnieński, zielonogórski, żarski, żagański, nowosolski i wschowski. W przeszłości granice powiatów przebiegały inaczej oraz kilka innych miast było siedzibami administracji powiatowej. Poza stolicami wymienionych
powyżej powiatów dodać można Frankfurt nad Odrą, Kostrzyn, Ośno Lubuskie, Rzepin, Skwierzynę, Gubin, Babimost, Sulechów, Kożuchów i Szprotawę.
Obecne tereny województwa w XIX wieku zarządzane były także z Międzychodu
i Chojny1.
Za panowania pierwszych Piastów obszar dzisiejszego województwa w przeważającej
części znalazł się pod ich władzą. Kilkanaście lat podlegały im także Łużyce. W dobie rozbicia dzielnicowego, za panowania Henryka I Brodatego (1202‑1238) obszar województwa, w tym prawdopodobnie również łużyckie ziemie między Bobrem i Nysą Łużycką, znalazł się prawie w całości w granicach księstwa śląskiego wraz z Lubuszem i historyczną Ziemią Lubuską. Następny taki przypadek zarządzania prawie całym tym obszarem z jednej centrali państwowej
wystąpił w grudniu 1740 roku, kiedy król „w Prusiech”2, Fryderyk II, zajął zbrojnie Dolny Śląsk. Pod jego władzą, poza dotychczasowymi dystryktami nowomarchijskimi, znalazły się powiaty dolnośląskie zdobyte na Habsburgach austriackich. Nie posiadał jednak wtedy jeszcze terenów łużyckich i wielkopolskich,
z miastami Gubin, Żary, Babimost, Międzyrzecz, Skwierzyna i Wschowa. Powiaty wielkopolskie pod władzę pruską przeszły dopiero po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej w 1793 roku, czyli 7 lat po śmierci Fryderyka. Odebrano je Prusom w 1806 roku w wyniku pierwszego powstania wielkopolskiego (może już drugiego, jeżeli doliczymy krótkotrwałe wyzwolenie Wielkopolski w 1794 r.), ale odzyskały one kontrolę nad Wielkim Księstwem Poznańskim w 1815 roku. W tym samym czasie Prusy odebrały Saksonii dużą część Łużyc z Żarami i Gubinem.
Całkowita podległość badanych przez nas obszarów władzy jednego kraju od 1815 roku przetrwała właściwie do dzisiaj, przy czym w 1945 roku nastąpiła zmiana państwowości.
[frg. wstępu]
