Opis
Ta wieloautorska monografia – Historia i historie – jest drugim tomem serii wydawniczej zatytułowanej „Scripta Humana” i gromadzi artykuły przygotowane przez grupę badaczy, podejmujących różne studia nad obecnością historii w literaturze. Pierwsze dwa teksty (Marka Sznajdera i Radosława Sztybera) skupiają się wokół bitwy pod Chocimiem utrwalonej w kilku broszurach wydrukowanych około 1621 roku. Olaf Krysowski ukazuje myśli Zygmunta Krasińskiego o przeszłości Bizancjum i świata łacińskiego – obie, jak się okazuje, były diametralnie różne ze względu na kojarzenie tej pierwszej ze schizmatykami czy barbarzyńcami, a drugiej z katolicyzmem i cywilizacją. Takie przekonanie miało swoje historiozoficzne implikacje – Polska stała się spadkobiercą kultury łacińskiej identyfikowanej z dobrem, natomiast wrogowie polskiego narodu, zwłaszcza Rosja (która odziedziczyła rzekomo tradycję bizantyńską) w tych okolicznościach została uznana jako równoważnik zła. Maria Jazownik podejmuje próbę przekonania, że krakowskie „Życie”, wydawane w latach 1897-1900, nie publikowało wyłącznie materiałów związanych z głośną formułą „sztuka dla sztuki”, ponieważ sporo pism (również poezja) drukowanych w periodyku wyraźnie akcentowało ruch patriotyczny, co może nieco dziwić wobec wcześniejszych rozpoznań. Przegląd Marii Jolanty Olszewskiej przynosi rekonstrukcję obrazu wojny totalnej — w rozumieniu modernistycznym. Jego elementy zostały wydobyte z bogatego wyboru polskiej i obcej literatury powstałej po zakończeniu pierwszej wojny światowej. Podobne zagadnienia przyciągnęły uwagę Annny Szóstak, która opisuje wojnę totalną w świetle powieściowej trylogii Andrzeja Struga Żółty krzyż. Ewa Tichoniuk-Wawrowicz prezentuje portret Aleksandrosa Panagulisa — greckiego polityka i poety — którego w swoich pracach charakteryzowała jego żona (Oriana Fallaci). Ostatnie studium (Mariki Sobczak) tropi ślady historii niemieckiej (w postaci starego i zapomnianego sadu, pieniędzy, garnków, nazw, etc.), które przetrwały do dzisiaj na Ziemi Lubuskiej i obecnie wpływają na życie jej mieszkańców, zmuszając do namysłu nad przeszłością regionu. Cała książka ukazuje rozmaite zdarzenia historyczne (czasem znaczące zjawiska lub jedynie epizodyczne; najczęściej ojczyste, ale też i greckie) oraz ich cele perswazyjne w twórczości baroku, romantyzmu, Młodej Polski, okresu międzywojennego i współczesności.
