Opis
Prawidłowy rozwój fizyczny dzieci i młodzieży jest w długim ciągu pokoleń przedmiotem szczególnej troski rodziców i wychowawców, a współcześnie również lekarzy, specjalistów wychowania fizycznego – można rzec całego społeczeństwa i sprawujących w nim władzę. Przykładem troski władz w przeszłości mogą być wypowiedzi Józefa Piłsudskiego, który zaniepokojony złym stanem zdrowia poborowych i kandydatów do szkół oficerskich w latach dwudziestych XX wieku wyrażał troskę o stan biologiczny młodych Polaków.
Władze na ogół deklarują troskę o prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży, lecz ich praktyczne działania okazują się niewystarczające. Warto przypomnieć, że kryzysy ekonomiczne, wojny, polityka państwa względem wsi w okresie PRL mają swoją dokumentację biologiczną we wskaźnikach rozwoju. Jak pisał znakomity polski antropolog Jan Czekanowski (1930) w swojej książce pt. Zarys antropologii Polski „[…] wzrost osobnika poza momentami natury rasowej jest uwarunkowany oddziaływaniem czynników fizycznych, jak odżywianie, światło, ciepło itd. Składają się one na środowisko, w którym przebiega proces rozwoju. Sposób oddziaływania tych czynników w postaci mniej lub więcej obfitego odżywiania przy większym lub mniejszym wysiłku fizycznym, lepszego lub gorszego mieszkania jest uwarunkowany stanowiskiem społecznym jednostki”.
[…] Monografia nasza nawiązuje do wcześniejszych opracowań pod tytułem Dziecko…, które zaproponował A. Malinowski. Pod jego redakcją ukazało się Dziecko poznańskie (1976) oraz Dziecko wielkopolskie (1978), w którym zawarto dane o różnicach rozwojowych dzieci Poznania, z miast oraz wsi wielkopolskich. W 1988 roku ukazało się Dziecko pomorskie F. Rożnowskiego i Dziecko krakowskie M. Chrzanowskiej i współautorów (1983, 1988), które doczekało się już trzeciego wydania w 2002 roku. J. Cieślik i współautorzy (1994) opracowali Dziecko poznańskie ’90, natomiast pod redakcją M. Krawczyńskiego (2000) ukazało się Dziecko poznańskie 2000. W 1996 roku A. Jopkiewicz opublikował Dziecko kieleckie, które ma kolejne wydanie w 2000 roku. Również w 2000 roku ukazało się Dziecko z regionu kujawsko-pomorskiego w opracowaniu M. Napierały. Dziecko szczecińskie w opracowaniu D. Umiastowskiej i współautorów ukazało się w 2001 roku. Z inicjatywy A. Malinowskiego, J. Grabowskiej opublikowano w 1998 roku monografię Dziecko konińskie, następnie ukazała się w 1998 roku Dziecko łódzkie pod red. A.Malinowskiego i D. Chlebnej-Sokół, który to tytuł jest kontynuowany przez D. Chlebną-Sokół. W 2004 roku ukazało się też opracowanie M. Składa i H. Popławskiej pt. Dziecko wiejskie bialskopodlaskie.
