Opis
W niniejszym tomie Kobieta w gospodarstwie domowym. Ziemie polskie na tle porównawczym zaprezentowano wyniki badań nad rolą kobiety w gospodarstwie domowym, przede wszystkim na ziemiach polskich, podjęte przez naukowców związanych z Komisją Historii Kobiet przy Komitecie Nauk Historycznych PAN oraz znawców problematyki z wielu ośrodków naukowych w kraju. W swoich studiach i szkicach autorzy starali się wskazać, opisać i przybliżyć różne aspekty związane ze specyfiką ról kobiet jako pań domu w poszczególnych grupach i środowiskach społecznych i wyznaniowych w szerokiej perspektywie czasowej. Położyli nacisk na aspekt kulturowy i rolę kobiety jako kreatorki nowych wzorów w gospodarstwie domowym, m.in. w sferze nawyków żywieniowych, higienicznych i obyczajowych. Ważnym elementem prezentowanych badań okazała się próba oglądu gospodarstwa domowego przez pryzmat prądów emancypacyjnych oraz dyskusji, zwłaszcza XX-wiecznej, dotyczącej godzenia pracy domowej z pracą poza domem. W kontekście zmian pozycji kobiety w społeczeństwie nie sposób było uciec od pytania o definiowanie kobiecości oraz również, w jakim stopniu i czy w ogóle opinia publiczna r-eagowała na zachodzące zmiany. Czy była im przeciwna, a może raczej stwarzała mechanizmy sprzyjające redefiniowaniu ról domowych i rodzinnych kobiet? Czy zmiany zachodzące w gospodarstwie domowym przyczyniały się do poszerzania zakresu swobody kobiet, czy też utrwalały tradycyjne wzorce ról płci w społeczeństwie.
Tom składa się z dwudziestu artykułów obejmujących okres od średniowiecza do współczesności. Charakteryzują się one różnym stopniem szczegółowości. Tematyka opracowań w przedstawianej książce jest bardzo zróżnicowana ze względu na szeroko zakreślony temat badawczy. Ta różnorodność – mamy nadzieję – przyczyni się z jednej strony do pokazania bogactwa problematyki mieszczącego się w zakresie definiowanym jako gospodarstwo domowe, z drugiej zaś będzie inspirować badaczy, którzy w przyszłości zdecydują się poświęcić uwagę zagadnieniom związanym z gospodarstwem domowym. Kobieta w gospodarstwie domowym… ma układ chronologiczny, który zdaniem redaktorek najlepiej służy zaobserwowaniu kierunków długofalowych zmian.
[…] Przedstawione wyniki badań z pewnością nie odpowiadają na wiele pytań dotyczących roli kobiet w gospodarstwie domowym. Udało się jednak autorom zarówno poszerzyć naszą wiedzę, jak i zaprezentować nowe podejście do niektórych zagadnień. Zdajemy sobie sprawę, że przedstawiany Czytelnikom tom nie wyczerpuje w pełni tytułowej problematyki, zaś opracowania tylko sygnalizują pewne kwestie. Mamy jednak nadzieję, że staną się one inspiracją dla przyszłych badań.
